نقش جریان چپ بر جنبش جنگل

چکیده : سابقه ی ورود جریان چپ به حوزه اندیشه سیاسی در ایران معاصر به دوره ی مبارزات مشروطه خواهی باز می گردد که در مجلس دوم خود را در حزب اجتماعیون عامیون نمایاند در ابتدا با رویکردی ملی گرایانه و مشروطه لیبرال آغاز نمود . حوادث این جنبش وبحرانهای پس از آن ، این گونه اندیشه ها را در نزد برخی از عناصر تندرو تقویت نمود بطوری که این نوع رفتار ومشی سیاسی با گروهای افراطی قفقاز در پیوند قرار گرفت . پس از انقلاب اکتبر1917در روسیه این جریان خود رادر شکل یک قدرت سیاسی وایدئولوژیک نمایان ساخت ، بدین صورت مناطق شمالی ایران معبری برای ورود اندیشه های مارکسیستی وکمو نیستی شد .در این زمان یکی از مناطقی که پس از استبداد صغیر در ایران کانون مبارزه علیه استبدادشد و برای احیای آزادی و مشروطه خواهی قیام نمود گیلان بود . این منطقه شاهد یکی از مردمی ترین واصیل ترین قیامهای مردمی و اجتماعی بود که به رهبری میرزا کوچک خان صورت گرفت. میرزا از پیروان اندیشه ی اتحاد اسلام سید جمال الدین اسدابادی بود وخواستار یگانگی مسلمانان برای درهم کوبیدن استعمار خارجی واستبداد داخلی بود وسوابق درخشانی در جنبش مشروطه خواهی داشت . وقوع انقلاب بلشویکی وسقوط حکومت تزاران وروی کار آمدن بلشویک ها معادلات منطقه ای را برهم زد وایران در مقوله ی روابط خارجی بریتانیا به منظور مقابله با این تفکر از اهمیت ویژه ای برخوردار شد. بنا براین ایجاد نظام متمرکز ی وسیاست سرکوب حرکتهای مرکز گریزی در اولویت قرار گرفت ، چراکه محصور کردن تفکرات بلشویکی به منظور جلوگیری از توسعه ی نفوذ انقلاب روسیه با وجود یک قدرت مرکزی نیرومند وبه ظاهر مستقل ممکن بود . در این زمان یگانهایی از ارتش سرخ در تعقیب روسهای سفید تزاری وارد شمال ایران شدند وبا جنبش جنگل ارتباط برقرار نمودند . آنان درابتدا خود را به عنوان حامیان جنبش مردمی مذکور معرفی و سپس بانفوذ در ارکان جنبش موفق شدند جمهوری شورایی جنگل را در اتحاد با جنگلیها بوجودبیاورند. این عده که همواره در اسناد خود از صداقت میرزا سخن می گویند با میرزا ذره ای صداقت نورزیدند .میرزا که اهداف شوم آنان را بزودی دریافته بود از صف آنان جدا شد وبا این موضع گیری صریح ضربه ای مهلک بر پیکر این جریان وارد ساخت جریانی که درصدد بود که با براه انداختن جنبشی مارکسیستی وکمو نیستی درمناطق شمالی راه ورود وتحکیم نفوذ خود را در ایران هموار سازد .در طول مدت مذکور میرزا اشتباهات استرا تژیک آنان را در قبال جنبش جنگل گوشزد نمود . اما رهبران جریان چپ حتی برخلاف اسنامه ای که خود با نهضت جنگل ، دست به اقداماتی زدند که برخلاف آرمانهای اساسی جنبش مردمی جنگل بود وتحمل این وضعیت برای مسلمان معتقدی چون میرزا قابل پذیرش نبود و همین امر باعث فروپاشی جمهوری شورایی جنگل شد و باعث بروز اختلاف میان یاران میرزا گردید . عملکرد این مهمان ناخوانده نتایج مخرب زیادی بر تداوم وبقای جنبش بر جای گذاشت. وابستگی جریان مذکور به جمهوری ساویتی شوروی ، ترجیح دادن منافع بیگانه بر منافع ملی ، تبلیغات مرام کمونیستی وسوسیالیستی حرکت مردمی جنگل را فدای منافع بلشویک ها نمود و در نهایت با خیانت و سکوت آنان میرزا را به مسلخ فرستاد مسلخی که از عقب نشینی تاکتیکی طرح لنین در مواجهه با امپریالیسم انگلستان درسایه تز همزیستی مسالمت آمیز باامپریالیسم اتفاق افتاد .این پژوهش با بررسی روند اقدامات این جریان و ویژگیهای فکری واندیشه ای آنان نقش وتاپیر گذاری فعالیتهای سیاسی وفکری آنان را در جرین جنبش جنگل مورد بحث وبررسی قرار داده است . کلید واژه ها :جنبش جنگل ،میرزا کوچک خان،جریان چپ بلشویکها ،جمهوری شورایی گیلان، بریتانیا، شوروی